Zwemmersoor – oorzaken, symptomen en behandeling

Wat is een zwemmersoor (otitis externa)?

Zwemmersoor, of gekend onder de medische term otitis externa, is een ontsteking van de gehoorgang – het kanaal dat loopt van de oorschelp tot aan het trommelvlies. De infectie wordt meestal veroorzaakt door bacteriën, maar soms ook door een virus of schimmel.

Hoewel de naam doet denken aan mensen die veel zwemmen, kun je otitis externa ook krijgen zonder in het water te gaan. Veel douchen, het gebruik van wattenstaafjes of het te vaak dragen van oortjes of hoofdtelefoons kan de huid van de gehoorgang beschadigen en zo een infectie veroorzaken.

Wat veroorzaakt otitis externa?

De meest voorkomende oorzaak van otitis externa is een bacteriële infectie. De gehoorgang is een warme, vochtige omgeving waar bacteriën zich snel kunnen vermenigvuldigen, vooral als water in het oor blijft zitten.

Oorsmeer (cerumen) speelt normaal gezien een beschermende rol: het helpt de gehoorgang schoon te houden en voorkomt dat bacteriën zich nestelen. Wanneer de huid van de gehoorgang echter geïrriteerd of beschadigd raakt, kunnen ziektekiemen binnendringen en een infectie veroorzaken.

De meest voorkomende oorzaken zijn:

• Water in het oor: vaak door zwemmen of douchen; het verwijdert de beschermende oorsmeerlaag en maakt de huid week.
• Voorwerpen in het oor steken: zoals wattenstaafjes, haarspelden, vingers of oordopjes; ze kunnen de gehoorgang irriteren of krassen veroorzaken.
• Huidaandoeningen: mensen met eczeem of psoriasis lopen een groter risico, omdat hun huid gevoeliger is.

Otitis externa is niet besmettelijk en treft meestal slechts één oor.

Symptomen van otitis externa

Let op de volgende tekenen van een beginnende gehoorgangontsteking:

• Jeuk in de gehoorgang
• Pijn of ongemak, vooral bij aanraken of trekken aan het oor
• Roodheid of zwelling
• Oorafscheiding (soms etterig)
• Gedempt of verminderd gehoor

Behandeling van otitis externa

Bij oorpijn is het belangrijk om snel een arts te raadplegen. Vroege behandeling voorkomt dat de infectie verergert.

• Antibiotische oordruppels zijn meestal de eerste keuze en verhelpen de infectie binnen enkele dagen.
• In sommige gevallen schrijft de arts antibioticatabletten voor.
• Ibuprofen of paracetamol kan helpen om pijn en ontsteking te verminderen.
• Als de infectie door een schimmel wordt veroorzaakt, worden antischimmel-oordruppels voorgeschreven – vooral bij mensen met diabetes of een verzwakt immuunsysteem.

Wanneer naar de arts gaan?

Complicaties zijn zeldzaam, maar raadpleeg een arts als:

• de infectie na 10 tot 14 dagen nog niet verdwenen is;
• de symptomen verergeren;
• je gehoor verliest;
• er geel of groen etterig vocht met een onaangename geur uit het oor komt;
• je je duizelig of koortsig voelt, of last krijgt van oorsuizen (tinnitus).

Hoe kun je zwemmersoor voorkomen?

Gelukkig kun je het risico op otitis externa aanzienlijk verkleinen met enkele eenvoudige gewoonten:

• Draag oordopjes of een badmuts tijdens het zwemmen of douchen.
• Droog je oren voorzichtig met een zachte handdoek na contact met water.
• Kantel je hoofd van links naar rechts om overtollig water te laten weglopen.
• Vermijd zwemmen in vervuild water.
• Steek niets in je oren – geen wattenstaafjes, vingers of haarspelden – en beperk het gebruik van oortjes of hoofdtelefoons.
• Bescherm je oren met watten wanneer je haarspray of haarverf gebruikt.