Wat is otosclerose?
Otosclerose is een botstofwisselingsstoornis waarbij de kwaliteit van het bot achteruitgaat en dit een invloed heeft op de gehoorbeentjes in het middenoor. Dit zijn de kleinste botjes van het menselijk lichaam: de stijgbeugel, het aambeeld en de hamer. Zij versterken het geluid dat door het trommelvlies wordt opgevangen en geleiden het naar het slakkenhuis. Door de geleidelijke verandering van de botstructuur wordt de overdracht van geluid verstoord, wat leidt tot gehoorverlies.
Deze gehooraandoening tast vooral het laatste botje in de keten van gehoorbeentjes aan: de stijgbeugel. Dit botje vormt de verbinding met het binnenoor. Bij otosclerose is de beweging van de stijgbeugel beperkt, waardoor hij zijn functie niet meer kan vervullen. De patiënt krijgt daardoor in eerste instantie een geleidingsslechthorendheid.
Wat zijn de oorzaken van otosclerose?
Otosclerose treft ongeveer 3 op 1000 mensen. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen, wat wijst op een hormonale factor. Otosclerose kan bijvoorbeeld ontstaan tijdens een zwangerschap.
De aandoening heeft voornamelijk een genetische oorzaak: in 1 op de 2 gevallen komt otosclerose voor bij meerdere leden binnen dezelfde familie. Het is een langzaam evoluerende ziekte, maar kan worden beïnvloed door hormonale veranderingen.
Genetische en omgevingsfactoren
Otosclerose is van genetische oorsprong, ook al is het verantwoordelijke gen nog niet met zekerheid geïdentificeerd. Vaak zijn er familiale antecedenten van otosclerose bij patiënten.
Toch treedt de ziekte niet bij alle familieleden op. Externe factoren die mogelijk een rol spelen zijn:
- Hormonale veranderingen bij vrouwen (zoals tijdens een zwangerschap).
- Virale oorsprong (vooral infectie door het mazelenvirus).
- Auto-immuunoorzaken: de precieze mechanismen zijn nog niet volledig begrepen, maar een chronische ontsteking van het middenoor zou kunnen bijdragen aan de activering van de ziekte.
- Geografische factoren (bijvoorbeeld het fluorideniveau in het drinkwater).
- Omgevingsfactoren: minder specifiek, maar blootstelling aan overmatig lawaai of toxische stoffen kan eveneens een rol spelen in de ontwikkeling van otosclerose.